وقف – اوقاف

در این مقاله سعی داریم تا با یکی از عقود مهم در قانون مدنی ایران یعنی وقف آشنا شویم. همچنین به بررسی مباحث پیرامون آن مانند ارکان آن و رجوع از آن بپردازیم.

پس در ادامه این مقاله جهت آشنایی هرچه بیشتر با این عقد مهم همراه باشید.


عقدوقف

وقف در لغت یعنی حبس کردن است. در همین راستا ماده ی ۵۵ قانون مدنی به تعریف عقدوقف پرداخته است. طبق این ماده:

«وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود.»

عقدی است لازم بدین مفهوم که پس از حصول شرایط آن (یعنی ایجاب، قبول و قبض) قابل فسخ نیست. لازم به ذکر است که عقدوقف از عقود عینی است. یعنی علاوه بر ایجاب و قبول نیاز به قبض توسط موقوف علیهم دارد.

برای آشنایی بیشتر با مفاهیم آن باید موارد زیر را بدانید:


واقف

شخصی که مالش را در راستای استفاده خیر وقف کند. این شخص برای انعقاد عقدوقف باید دارای اهلیت باشد. یعنی بالغ، عاقل و مختار باشد و حق تصرف در مال خود را داشته باشد. از سوی دیگر بنابر ماده ۵۷ قانون مدنی واقف باید مالک مال وقفی باشد.

موقوف علیهم

موقوف علیه شخص ذی نفع می‌باشد یعنی منافع مال موقوفی به نفع او بخشیده شده است. اگر موقوف علیه اشخاص متعددی باشند در آن صورت موقوف علیهم نامیده می‌شوند. شرایط موقوف علیه با موقوف علیهم عبارت است از:

  1. موقوف علیهم حین عقدوقف موجود باشند
  2. موقوف علیهم معین باشند
  3. اهلیت تملک را داشته باشند

عین موقوفه

عین موقوفه همان مال موردوقف است که توسط واقف به موقوف علیه تحویل داده می شود. حال این عین موقوفه باید برای اینکه به عقدوقف برسد شرایطی داشته باشد که این شرایط عبارتند از:

  1. قابلیت عین بقا یعنی بتوان در دراز مدت از آن مال استفاده کرد بدون اینکه بواسطه استفاده از آن مال از بین برود یا خراب شود. بنابر ماده ۵۸ قانون مدنی ایران فقط وقف مالی جائز است که بابقاءعین بتوان ازآن منتفع شد اعم ازاینکه منقول باشد یا غیرمنقول مشاع باشد یا مفروض.
  2. مال موقوقه قابلیت تحویل و یا همان قبض را داشته باشد. زیرا مالی که نتوان آن را به قبض داد را نمی‌توان وقف کرد. بنابر ماده ۵۹ قانون مدنی، اگر واقف، عین موقوفه را به تصرف درنیاورد، وقف محقق نمی‌شود و هر وقت به قبض داد، این عقد تحقق پیدا می‌‌کند.

 

انواع وقف

دو نوع است: وقف عام و وقف خاص

وقف عام

جهت امور عام اعم از مسجد و مدرسه و بر فقرا و بر ایتام و غیره انجام می‌شود.

وقف خاص

بر اشخاص معین انجام می شود مانند: وقف بر فزرند.


رجوع از وقف

همانطور که ذکر شد وقف از عقود عینی است. یعنی علاوه بر ایجاب و قبول نیاز به عنصر سومی یعنی قبض دارد. تا زمانیکه واقف مال موقوف را به قبض نداده امکان رجوع از آن برای او متصور است و می‌تواند از آن رجوع کند. ماده ۶۱ قانون مدنی در مورد رجوع از قبض بیان داشته است :

“وقف بعد از وقوع آن به نحوصحت وحصول قبض الزم است و واقف نمی تواند از آن رجوع کند یا درآن تغییری بدهد یا ازموقوف علیهم کسی راخارج کند یا کسی را داخل درموقوف علیهم نماید یا با آنها شریک کند یا اگر در ضمن عقد متولی معین نکرده بعدازآن متولی قراردهد یاخود بعنوان تولیت دخالت کند.”

پس با توجه به ماده مذکور تا زمانیکه مال موقوفه به قبض نرسیده امکان رجوع از آن متصور است.

از سوی دیگر بر اساس ماده ۶۰ قانون مدنی:

”در قبض، فوریت شرط نیست بلکه مادامی که واقف رجوع از وقف نکرده است هر وقت قبض بدهد وقف تمام می شود.”

 

3 آبان 1400

1 پاسخ به "وقف - اوقاف"

  1. اکثرا وقتی رقمهای با صفر زیاد جلوی آن مطرح است همه چیز را بازیچه میکنند که یکی از آنها جعل و گاوبندی و اطلاعات بازی در زمینه وقف و موقوفات هست در بعضی جاها دست اندر کاران و ذینفعان کیسه اوقاف جهت نفوذ اسرائیلی در یک منطقه ابتدا افراد ذینفوذ موجود درمحل یا عمال و سگ های نمک پرورده نفوذ داده شده در محل را مثلا یک بساز بفروش معروف یا یک متخصص املاک و معامله گر حرفه ای را کناری کشیده و مورد محبت قرار میدهند (بسته به میزان منافع حاصله) سپس این شخص برای چند ملک از آن منطقه در اوقاف پرونده تشکیل میدهد و پای اوقاف به منطقه باز میشود و با استناد به این افراد و توسط عده ای گمنام دیگر بقیه هم مجبور به پذیرش اوقاف میشوند و از باقیمانده ها که مقاومت میکنند طور دیگری زهر چشم میگیرند حتی ضرب و شتم میکنند و مطالب دیگری که عنوان کردنش بدآموزی دارد لذا زیاد دلخوش به این اصطلاحات و عناوین فقهی و حقوقی نباشید زیاد در مورد اصطلاحات به کار رفته در دعاها و احادیث عمیق شوید دعائی که میخوانیم که امامی بیاد و بشکند گردن جبابره را این جبابره گردن فیزیکیشان لزوما کلفت نیست همین گردن آگاهی از این اصطلاحات و عبارات حقوقی و فقهی شان کلفت است و الا ماشا الله همه جا نفوذ دارند آدم دارند یکی از هم محل های دوران کودکیمان معروف بود تا از دوچرخه یکی خوشش می آمد سریع میرفت طرفش و میگفت آهای به تو چه که پدر من کچل است بیخود کردی به پدر من توهین کردی تا طرف بگوید کی من گفتم پدر تو کچل است و… دوچرخه را میگرفت و بعداز ظهر تحویل میداد یک عالمه هموطن متخصص این کارها داریم(معمولا مهاجر از چند استان خاص) که ناموس خود را همراه خود برمیدارند و به امتحان کردن این و آن میپردازند تا طرف بگوید که فلان و بهمان و … یک ترفند جدیدتر و همینطور الی آخر،تازه خیلی هایشان فکر میکنند برای امام زمان گمنامانه کار میکنند چون نباید همه مسائل را شفاف باز کرد و مامورند و معذور این هم یک ترفند شده برای لاپوشانی کثافت کاریهایشان که نتیجه اش این همه اختلاف طبقاتی و بدبختی و و بیچارگی مردم است(البته لازم به ذکر هست پیچیده ترین این اطلاعات بازی ها و جنگولک بازیها موقعی میباشد که دیگر دنبال منافع اقتصادی نباشند و هدفشان چیزهای دیگری باشد آنوقت اثبات این مسائل سخت است خوب در مورد پول و اینجور چیزها نیاز به فهماندن مطلب نیست واضح است در همه جای دنیا عده ای میانبر میزنند و اسامی مختلفی هم برای اینکارها داریم مانند پولشوئی و … ولی وقتی هدف کار دیگری است فهماندن مطلب سخت است چون اولین سئوالی که میپرسند میگویند که خوب این کارها چه فایده ای برای این افراد دارد که اینهمه بالا پایین بزنند و برنامه بچینند یکی از این مثالها کوپن فروشی و خریداران کوپن در زمان اوائل انقلاب بود که همه چیز کوپنی بود عده ای در سر بازار و خیابان می ایستادند و میگفتند کوپن قند روغن شکر و … خریداریم و این کوپنهای خریداری شده را میبردند و میدادند به عاملین توزیع ارزاق عمومی که جالب است بدانید در آن زمان این افراد امین و کسبه قابل اطمینانی محسوب میشدند که الان هم شده اند نماینده اصناف حالا بماند ،این کسبه هم این کوپنها را میبردند میدادند بخشداری و میگفتند بفرمائید ما ارزاق را بین مردم توزیع کردیم و این هم کوپن های مردم است که در قبال ارزاق از مردم تحویل گرفتیم و از بخشداری می امدند بیرون و گونی برنج را عوض میکردند یا هزار روش دیگر که بدآموزی دارد انجام میدادند و ارزاق را به صورت آزاد میفروختند.حال اگر شما می آمدید و حساب میکردید که این کوپن فروش این کوپن را چند میخرد و به کسبه چند میفروشد و این کسبه اختلاف قیمتی که از فروش آزاد ارزاق و فروش سهمیه ای حاصلشان میشود چقدر است متوجه یک ناهماهنگی میشدی که این کوپن فروشها صبح تا غروب جلوی آفتاب و با بگیر و ببند کلانتری سابق و … این مبلغی که میکشند روی قیمت کوپن خریداری شده و میفروشند به کسبه و کسبه هم اینهمه عملیات چریکی مخفی کردن قوطی 17 کیلوئی پنیر و روغن و هزار بدبختی دیگر این رقمهای گاها سر به سر و در حد ضرر کردن چه توجیهی دارد مگر اینکه این وسط کسی مشابه یارانه مخفی به این پدیده تزریق کند والا که همه قیمتها به اصطلاح رویشان باز بود به کوپن فروش میگفتی کوپن قند و شکر نفری چند میخری میگفت ایکس تومن بعد قند سهمیه را پولی که بابتش می دادی میشد فلان تومن حالا قند آزاد هم به وفور قیمتش روی اتیکت زده شده بود این وسط میماند این به اصطلاح سود مشکوک که پنهان بود و هر طور حساب میکردی دود از سرت بلند میشد و میگفتی اینها برای چه دارند این کار را میکنند منفعت این پروسه کجاست این رقمها سربه سرند چرا اینها خودشان را به زحمت میاندازند و فحش و نفرین مردم را به جان میخرند آخر چون کسبه کوپن خریداری شده از دلالها را داشتند دیگر ارزاق را به مردم نمیدادند یک صف 50 نفری به 5 تا مرد و 5 تا زن ارزاق را میدادند و کرکره را میکشیدند پایین و میگفتند تمام شد بروید جلوی مغازه را خلوت کنید به کارمان برسیم و فحش و نفرین بود که نصیبشان میشد حالا شما بیا این چیزها را ثابت کن البته تعقیب و گریز کلانتریها و دلالان جالب بود و میدیدی همان دلالی که دیروز گرفتن 20 روزبعد دوباره همانجا کوپن جمع میکند و تا هفت هشت سال چند چهره تکراری سر بازار داد میزدند کوپن روغن قند شکر برنج خریداریم این کار بی منفعت برای چه بود خدا میداند) این مسائل در مورد منکرات بسیار پیچیده تر است و چون شعور شما عزیزان در حد شعوری است که آیت الله بهجت فرمودند اگر امام زمان ظهور کند دوباره ما مثل امام حسین او را هم میکشیم (البته شعور همه بشیریت اینگونه است از بزرگان نقل است در واقعه ای که حضرت فاطمه (س)خانه به خانه مهاجرین و انصار را برای یاری می طلبید به جز 3 یا 4 نفر همه از دین خارج شدند جائی که از بزرگانی مانند ابن عباس هم به عنوان این سه یا چهار نفر نام برده نشده لذا من و شما خیالمان راحت) فقط به این بسنده میکنم که بنده به این امور امربه منکر و نهی از معروف سازمان یافته میگویم همان چیزی که سابقا به عنوان تهاجم فرهنگی و این جور اسامی توجیه کننده حرکتهای گمنام و مجاهدتهای خاموش می گفتند.

ارسال یک پیغام

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت برای دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری محفوظ است © 1402